Bewegen hoeft niet groot te zijn om verschil te maken. Juist kleine, dagelijkse momenten van beweging versterken je vitaliteit.
Ontdek hoe aandacht, mildheid, zelfcompassie en kleine stapjes helpen om energie, rust en veerkracht te hervinden ook als je lichaam niet altijd meewerkt.
Bewegen is misschien wel de eenvoudigste manier om je vitaliteit te versterken. Niet om sneller, sterker of slanker te worden, maar om te voelen dat je leeft. Om contact te houden met jezelf, ook als je lichaam niet altijd meewerkt. Bewegen gaat niet alleen over spieren, pezen of hartslag. Het gaat over aandacht, energie en ruimte maken in een dag die vaak al vol is.
Toch lukt dat niet altijd. Veel mensen ervaren dat hun lichaam grenzen stelt. Pijn, vermoeidheid of dagen waarop niets voorspelbaar is: ze maken bewegen soms ingewikkeld. Juist dan vraagt vitaliteit niet om méér inspanning, maar om mildheid. Om meebewegen met wat wél kan, in plaats van vechten tegen wat niet lukt.
Uit onderzoek van het Mulier Instituut (Popken & Smit, 2025, Sporten en bewegen met een chronische aandoening) blijkt dat mensen met een chronische aandoening vaak wel willen bewegen, maar dat vermoeidheid en onvoorspelbaarheid het lastig maken om vol te houden. Hun motivatie is meestal functioneel, het behouden van gezondheid en zelfstandigheid, maar daaronder ligt iets diepers: de wens om invloed te houden, om zelf iets te kunnen doen voor het eigen welzijn. Precies dat is waar vitaliteit over gaat.
Van moeten naar mogen
In mijn praktijk hoor ik het vaak: “Ik weet dat ik moet bewegen, maar het lukt me niet.” Dat kleine woordje ‘moeten’ maakt het zwaar. Het haalt de spontaniteit eruit en legt de nadruk op tekortschieten. Terwijl bewegen juist mag beginnen met iets anders: mogen luisteren naar je lijf. Mogen ontdekken wat werkt. Mogen ervaren wat goed voelt.
Vitaliteit gaat niet over prestaties, maar over invloed. Over meedoen, over ritme, over de momenten waarop je merkt dat je zelf iets in beweging kunt brengen. Zoals een deelnemer uit het onderzoek vertelde:
“Toen ik niet meer kon sporten, zag je me met de dag achteruitgaan. Nu weet ik: niks doen is geen optie.”
Het mooie is: bewegen hoeft niet groot of ingewikkeld te zijn. Een wandeling van tien minuten, een paar rustige stretchoefeningen in de tuin of bewust ademhalen met aandacht voor je lijf. Dat is óók bewegen. Want elke keer dat je beweegt, hoe klein ook, vertel je jezelf: ik zorg voor mij.
Wie meer wil weten over hoe zelfzorg en veerkracht elkaar versterken, vindt daarover meer in het artikel Zelfzorg en veerkracht in het dagelijks leven.
De mentale winst
Beweging heeft niet alleen effect op je lichaam, maar ook op je mentale gezondheid. Het helpt om spanning los te laten en gedachten tot rust te brengen. Het is een natuurlijke tegenhanger van piekeren. Voor veel mensen is bewegen bovendien een manier om energie en perspectief terug te vinden. Vanuit de positieve psychologie kijken we naar wat wel kan en beweging kan een zachte manier zijn om dat te ervaren.
Een deelnemer uit het onderzoek zei daarover:
“Na slecht nieuws uit het ziekenhuis ga ik juist bewegen. Dan voel ik weer dat ik nog invloed heb.”
Dat gevoel van invloed is essentieel. Bewegen wordt dan geen verplichting, maar een vorm van zelfzorg. Een manier om jezelf te ondersteunen, om even afstand te nemen van wat zwaar voelt en om letterlijk ruimte te maken in je hoofd. Na afloop merk je vaak niet alleen dat je lichaam soepeler aanvoelt, maar dat er meer rust en veerkracht ontstaat.
Kleine stappen, groot effect
Vitaliteit groeit niet door méér te doen, maar door met aandacht te doen wat goed voelt. Juist in kleine stapjes. En misschien ook op een tempo dat trager is dan je gewend was. Het is de kunst om te ontdekken hoe bewegen en gezondheid een onderdeel van je leven kunnen worden zonder dat het voelt als een opgave.
Vraag jezelf eens af:
- Waar krijg ik energie van?
- Wat helpt mij om vandaag iets kleins te doen, op mijn manier?
- En hoe kan ik mild blijven op dagen dat het niet lukt?
Vitaliteit is geen doel dat je bereikt, het is een proces dat je voedt. Bewegen is dan niet langer iets wat moet, maar iets wat je draagt. Een manier om met jezelf in contact te blijven, om je leven in beweging te houden ook op dagen dat je lichaam grenzen stelt.
“Vitaliteit groeit niet door méér te doen, maar door
met aandacht te doen wat goed voelt.”
Bron: Popken, N. & Smit, D. (2025). Sporten en bewegen met een chronische aandoening. Utrecht: Mulier Instituut. Geraadpleegd via www.kennisbanksportenbewegen.nl
Meer lezen over vitaliteit, veerkracht en zelfzorg? Ontdek de artikelen op mijn platform onder het thema Vitaliteit.
Reactie plaatsen
Reacties